De keuze van de kweker

Cedrus deodara

Een favoriete boom van mij met tegenstellingen is de Himalaya ceder, Cedrus deodara. De naam betekent: boom van de goden. Deze bomen torenen hoog uit boven de rododendron bossen in Nepal. Hoge rechte stammen met soms op een horizontale afgebroken zijtak een nieuwe verticale scheut. Hoog recht opgaand en enorm in de breedte, statig en sferisch tegelijkertijd.

De foto is van Paul Evans, London (bron Wikipedia). De boom in beeld heeft er misschien wel 400 jaar over gedaan om zo te worden. Neem gerust een uur de tijd om deze foto te bekijken; nauwgezet te bekijken. Hoe zijn al de fenomenen zo geworden?

Wat mij fascineert aan deze boom is haar hangende topje. De stam is stevig en recht en de nieuwe scheuten, wanneer ze nog van formaat zijn, hangen altijd. Je kent dit misschien ook van de Tsuga heterophylla. Dat is ook een kaarsrechte naaldboom met een hangende topscheut. Als je weet hoe een boom groeit, dan besef je dat het hangende topje gestrekt moet zijn, verticaal moet gaan staan. Ooit zien gebeuren? Ik wel. Het rechten van de hangende scheut nam ongeveer twee weken in beslag. Het resultaat was dat de top van de boom nog steeds hing. Dat komt zo: in het voorjaar ontsproot een nieuwe scheut uit de topknop. Het geheel ging nog dieper hangen. Rond de langste dag van het jaar strekte de scheut van het vorige jaar zich en de nieuwste scheut bleef hangen. Zomaar in de zomer, wanneer de dagen het langst zijn, gaat een zachte scheut van het jaar ervoor of de twee jaren ervoor zich strekken. Dat ziet niemand, de boom doet het helemaal zelf.

Foto: Dommelse Kracht

Foto: Dommelse Kracht

Laatst kreeg ik het verzoek of ik een boom wilde regelen voor een expositie in het van Abbemuseum te Eindhoven. Het moest een soort zijn die een expat is en zich gevestigd heeft in de stad. Er groeien wel 300 soortgenoten in onze stad. Met zorg had ik een boom uitgezocht. Met zorg werd de boom opgehangen op zaal. De kunstenaar kwam keuren en voor de ‘finishing touch’ knipte hij met een schaar de hangende topscheut eraf. Hij had een rechte top in zijn hoofd en de man nam de artistieke vrijheid.

Na de expositie krijgt de boom een plekje in de stad. Dan mag zijn zachte top weer hangen en wuiven in de wind. En zal de stam uitgroeien tot een reus van een stam, als de mensen het toelaten tenminste.

Tom van Duuren (Dommelse kracht)