Botanische tuinen Utrecht

Schubwortel. Foto: Bert Schalkx

Schubwortel. Foto: Bert Schalkx

De Botanische Tuinen Utrecht, een begrip voor Utrechters en duizenden bezoekers. Wat maakt deze plek zo boeiend? Daarover praat ik met Bert Schalkx, rondleider in deze tuin. Bert is een verhalenverteller. ’Als rondleider heb je verhalen te vertellen. Bezoekers die bij ons komen weten vaak niet wat ze zien. Daarom zoek ik verhalen bij de planten waar we langskomen. Mij boeien de relaties tussen de planten en hun bestuivers, of tussen planten onderling.’

Bijzondere planten vind je volop in deze tuin. In april bloeit aan de voet van de grote Metasequoia glyptostroboides, de prachtschubwortel met kleine paarse bloemetjes, de Lathrea clandestina. Deze parasiet is in Nederland heel zeldzaam. Een vreemde combinatie want de boom is een exoot en de schubwortel inheems. Toch is de symbiose ontstaan.

‘Een andere parasiet is de hennepvreter, Orobranche ramosa, die in juli bloeit. Er wordt altijd hennep ingezaaid in het vak van de vezelplanten. We hebben in de Tuinen ook themavakken met planten. De hennepvreter is een parasiet, een eenjarige die leeft van de voedingsstoffen van de wortels van de hennep.’

Bijenwand

Bert loopt graag met bezoekers langs de bijenwand, een grote muur vol nestelgelegenheid voor wilde bijen. ‘De behangersbij is mijn favoriet. Je ziet dat dit bijtje stukjes blad knipt uit planten zoals een rozenblad en met deze stukjes zijn nest bekleedt: een rond stukje voor de bodem en ovale stukjes voor de wand. Wist je dat de sluipwesp die eitjes probeert te leggen op de larven van de behangersbij gefopt wordt door de bij omdat ze het eerste celletje aan het uiteinde van het nestje vult met bladstukjes. Dan kan de wesp niet goed bij larven komen met zijn legboor. Met dit verhaal kan ik bezoekers mogelijk ook interesse bijbrengen om in hun eigen tuin natuurrijk en bijvriendelijk te gaan tuinieren. De behangersbij krijg je dan al snel in je tuin.’

De rotstuin is een van de grootste in Europa want er is volop ruimte en hoogteverschil. Deze tuin is aangelegd tegen de linkerwand van Fort Hoofddijk. Er groeien wel 3000 soorten uit alle gebergtes van de wereld. Ieder seizoen heeft Bert andere bijzonderheden om te laten zien en met veel gevoel voor humor vertelt hij over de bijzondere relaties tussen plant en dier zoals die van de ‘bamboe’ratten die door het eten van de bloeiwijzen van de bamboe viagra-achtige stoffen binnenkrijgen en zich daardoor enorm kunnen voortplanten.

De Botanische Tuinen, een bezoek met rondleiding waard.

Gerdien Griffioen Tuinadvies en Ontwerp