Tuinieren op een Waddeneiland. We voelen ons vaak bevoorrecht met het uitzicht. Doorkijkjes naar zee, de duinen en de waddendijk staan dagelijks op ons menu.Toch is het niet altijd weelde hier. Tuinieren op zandgrond met een zilte bries vraagt om de nodige flexibiliteit van ons en onze opdrachtgevers. De grond droogt snel uit en voedingstoffen spoelen weg.
Juist hier op het wad is het de kunst om te kijken naar wat wel kan. De schrale bodem heeft als voordeel dat bijvoorbeeld bloemenweides al snel slagen. We hebben een aantal projecten ingezaaid met inheemse bloemenmengsels van CruydtHoeck. De foto’s spreken boekdelen. En een groot voordeel: onderhoud volstaat met 1 x per jaar maaien en afvoeren.
Veel eilanders hebben een volkstuintje in het duin. Deze liggen rondom het dorp en worden al bijna 120 jaar gebruikt. Vroeger was het een aanzienlijke en noodzakelijke aanvulling op het levensonderhoud. En nog steeds wordt er door verscheidene gezinnen lekker getuinierd en gegeten van Terschellingse bodem. De tuintjes leveren een grote bijdrage aan de biodiversiteit. Het verschil in voedselrijkdom met het omliggende duin is duidelijk te zien. Rondom de tuintjes zie je soms de prachtigste appelbomen in het duin staan. Dit zijn de zogenoemde hatsikidee appels. De appels die eraan komen zijn erg klein en zuur. Onderweg van tuin naar huis werden de klokhuizen van de opgepeuzelde appels ‘HATSIKIDEE’ in het duin gegooid.
Op Terschelling hebben we te maken met een gematigd zeeklimaat; het aantal zonuren is 25 % meer dan op het vaste land en er valt 25 % minder regen. Daarbij droogt de zoute wind de grond uit. Het zeewater warmt langzaam op waardoor het in het voorjaar wat langer fris is. Maar de zee koelt ook langzaam af waardoor we minder snel de eerste vorst kunnen verwachten. Sowieso vriest het hier minder hard in verband met de zoute lucht.
Bodemverbetering, regenwater opvangen en kiezen voor droogteminnende plantsoorten zijn belangrijke voorwaarden om een interessante tuin te kunnen creëren. Elk jaar hebben we wel een paar keer te maken met een zoute zuidwesterstorm. Soms gebeurt dat al in augustus. Dat zorgt ervoor dat van het één op andere moment de bomen en struiken aan één kant al bruin zijn. Hier zijn we dan natuurlijk nog lang niet aan toe midden in de zomer.
Vanwege het milde klimaat zijn we nog wel eens verbaasd over wat we aantreffen. Hier op de haven staan bijvoorbeeld al sinds jaar en dag Spaanse margrieten maandenlang te bloeien. Ook de boerenhortensia doet het hier goed.
Eilanders zijn harde werkers met een no-nonsense houding. Recht toe recht aan; de beste instelling voor de tuinen op Terschelling. Kenmerkend voor de tuinen hier zijn een heg (Liguster, Olijfwilg, Meidoorn) met een schraal grasveld en wat (fruit) bomen.
Je moet hier misschien ook wel niet te veel willen.
Tekst en foto’s: Ietje Bouwma
Tuinvrouw Terschelling