Hortus Nijmegen in de herfst
Na een mooie fietstocht langs de rand van de stad kom ik in een bos uit waar de Hortus Nijmegen ligt. Een grote geelwit gestreepte tent trekt de aandacht. Het blijkt de overkapping bij de theetuin van de Hortus. Deze theetuin is een aparte tuin met bloemenborders, bijenkasten en een groot insectenhotel. Ik praat met Helma, een medewerker in de tuin. ’Ik onderhoud met een aantal collega’s en vrijwilligers de borders. Ik heb het insectenhotel verbeterd en uitgebreid. Wij organiseren hier educatieve cursussen bijvoorbeeld over waterdiertjes met schoolklassen. Ook kunnen mensen een cursus komen geven’. Collega hovenier José Koster bij voorbeeld heeft daar cursussen over zintuigen gegeven. ’Wat zo fantastisch is in deze tuin is dat er zoveel is wat je zintuigen prikkelt. De zintuigoefeningen die ik doe met mijn cursisten zoals waarnemen en tekenen van een bloem, voelen wat een bloem in je raakt of het ervaren van je lichaamshouding tijdens het tuinieren zijn in deze tuin een feest om te doen. Je kunt op heel veel plekken kijken, tekenen, ruiken, bewegen. Prachtig’.
Toegangspoort in Hortus Nijmegen. Foto: Gerdien Griffioen (Gerdien Griffioen Tuinadvies en Ontwerp)
De echte botanische tuin ligt naast de theetuin. Het pad gaat een bos in waar ik een open plek zie met een rietkraag. Binnen in de tuin word ik echt verrast door het wilde karakter van dit terrein. Rechts van mij is een heideveld. Ik vind er de zaaddozen van de wespenorchis. Er zijn verschillende paden, die door het moeras naar de grote vijver lopen. In de jaren ’69-‘70 is de Hortus Botanicus Noviomagensis, zoals de tuin toen genoemd werd, aangelegd naar een ontwerp van de specialist in alpenplanten Wilhelm Schacht. De tuin is in plantengemeenschappen ingericht door Harry Helsper. In de tuin vind je ook een herinneringsbeeldje aan Victor Westhoff, die de tuin in 1971 geopend heeft.
Beekje in Hortus Nijmegen. Foto: Gerdien Griffioen (Gerdien Griffioen Tuinadvies en Ontwerp)
De tuin bevat plantengemeenschappen zoals een kalkgraslandje, een heuvel gebouwd met leisteen uit de Ardennen, een hol weggetje en verschillende bostypen. Het geheel oogt natuurlijk en er staan verschillende planten die met uitsterven bedreigd worden en op de Rode Lijst staan. Hier vind je geen bordjes. De planten zijn bij elkaar geplant in hun natuurlijke vegetatie en natuurlijk ecosysteem.
Opvallend is dat het openbaar gebied is. Een groepje scholieren heeft de berg gekozen om te ‘chillen’. Een paar wandelaars houden hun lunchpauze in de tuin. Ik heb een hele andere beleving als ik door deze tuin wandel dan in een ‘gewone’ Hortus. Ik onderga de natuur: de herfstkleuren van de moerascypres, het klateren van de beek, de sompige knuppelpaden door het moeras. Langs de beek die van het alpinum, de ‘semiberg’, naar beneden loopt, staan nog echte koekoeksbloemen te bloeien en in het grasland zie ik herfststijloos. In het bos staan de bessen van de gewone salomonszegel.
Als ik terugkom bij de theetuin word ik vriendelijk onthaald met een praatje. Wat een heerlijke plek, zeker een bezoek waard. Voor meer informatie: www.hortus-nijmegen.nl
Gerdien Griffioen Tuinadvies en Ontwerp
www.gerdiengriffioen-tuinadvies.nl