Kleine Vos op gele ganzenbloem. Foto: Vis à Vis Ontwerpers
Hoe verschraal je de bodem
ZuurgraadVerschralen zorgt ervoor dat er minder voedingstoffen in de bodem komen. Het bodemleven ontwikkelt zich en de subtiele balans tussen de voedingstoffen die er in de bodem zitten wordt hersteld. De oorspronkelijke meer bloeirijke vegetatie krijgt een kans om zich te ontwikkelen. De biodiversiteit van de insecten en andere dieren wordt daarmee groter.
Verschraling kan op verschillende manieren gebeuren:
- aanpassing van het bodemprofiel
- maaien en afvoeren
- begrazen
Aanpassing van het bodemprofiel
Met het afgraven van de bovenste grondlaag kan de bodem versneld verschraald worden. Door een nieuwe laag aan te brengen op de bestaande grond, meestal zand of zandachtige ondergrond kun je de bodem versneld verschralen. In beide gevallen wordt de ontwikkeling naar een andere (voedselarme) vegetatie in gang gezet.
Een nadeel is het benodigde grondwerk. Het verplaatsen van de bodem is natuurlijk niet erg duurzaam.
Maaien en afvoeren
Een betere manier is de bestaande vegetatie te maaien en af te voeren. Dit proces kan versneld worden door het eerste jaar wat stikstof te geven waardoor de vegetatie sneller groeit en meer voedingsstoffen opneemt zoals kali en fosfaat. Je maait dan na de zaadzetting van de planten, omdat de plant daar fosfaat en kali voor nodig heeft. De gemaaide vegetatie wordt afgevoerd.
Aan deze methode kleven natuurlijk ook bezwaren. Omdat je na zaadzetting maait, vindt er dus uitzaaiing plaats en ben je de snelgroeiende vegetatie nog niet kwijt. Om de bodemstructuur te sparen moet je er op letten niet met zware apparatuur te maaien.
Een punt van aandacht is dat verschralen door middel van maaien of begrazen weliswaar snel leidt tot afname van stikstof en kali in de bodem maar dat fosfaat in de bodem blijft omdat dit weinig uitspoelingsgevoelig is en beperkt door de planten wordt opgenomen. Daardoor ontstaat nogal eens een vegetatie van ridderzuring, distel en witbol. Het is lastig om fosfaat te verminderen. Een oplossing is het verschralingsproces wat te rekken in tijd door wat stikstof te geven in het voorjaar om de plantengroei te bevorderen en daarmee wat extra fosfaat af te voeren.
Begrazen
Een andere wijze is het laten begrazen van een perceel. De dieren zorgen voor het maai en afvoer†werk. Toch is ook hier sprake van verspreiding van zaden en vindt er bemesting†plaats.
Om te gaan verschralen heb je inzicht nodig in de voedingshuishouding van de bodem. Voor professionele ondersteuning bij bodemverbetering kun je terecht bij een aantal Wilde Weelde-bedrijven.
Tekst: Ruud Snijders van Innogreen
Lees ook:
Het bodemleven
Structuurverbetering